از آن جایی که این نوع صادرات از صنایع نوپا و جدید به شمار می‌رود، همواره با مشکلات و محدودیت‌هایی در تولید و صادرات مواجه خواهد بود. در کشور ما افراد محدودی در زمینه تولید و صادرات میوه خشک فعالیت می‌کنند، زیرا در هر فصل تنها می‌توان میوه‌های مخصوص همان فصل را تهیه و خشک کرد. میوه‌های خشک تهیه شده در آن فصل را نیز باید در همان فصل به فروش رساند، و اگر قصد خشک کردن میوه‌های خارج از فصل را دارید، به طبع هزینه‌های بیشتری را باید متحمل شوید. این چنین ریسک‌ها و مشکلات موجب میشود تا افراد کمتری به این حرفه روی بیاورند. علاوه بر نوپا بودن این نوع صادرات، نوسانات بازار ارز نیز از دیگر مشکلات این صنعت به شمار می رود.
۱- نوسانات ارزی
یکی از موانع و مشکلات صادرات میوه خشک که امروزه گریبان‌گیر بسیاری از صادرکنندگان ایرانی است، بی‌ثباتی بازار ارز است. نوسانات موجود در این بازار تاثیرات بسیار سو و نامطلوبی را بر صنعت صادرات همچون صادرات میوه خشک دارد. از آن جایی که امنیتی در بازارهای میوه وجود ندارد و همچنین قیمت ارز نیز دچار نوسانات افزایشی است، بازار میوه تازه و خشک نیز بسیار آشفته است. قیمت میوه‌هایی مانند آناناس کمپوتی، انبه و موز که از جمله میوه‌های خارجی به شمار می روند، به طبع بالاتر و بیشتر از سایر میوه‌ها است. به همین خاطر با بالا رفتن قیمت دلار افزایش می‌یابد، اما متاسفانه با کاهش آن پایین نخواهد آمد. همین عامل یکی از موانع و مشکلات کم شدن میوه در این صنعت به شمار می رود.
۲- آفت‌زدگی
از دیگر موارد و مشکلاتی که صادرکنندگان میوه خشک با آن رو به رو هستند، خطر آفت‌زدگی است. به منظور صادرات این محصولات به خارج از کشور، لازم است که از کانتینرهای دارای یخچال استفاده کرد. از آن‌جایی که میوه‌های خشک فاقد مواد افزودنی و نگهدارنده هستند، در صورت قرار گرفتن در معرض گرما، ممکن است دچار مشکل شوند. به همین خاطر حمل و نقل آنها باید توسط کانتینرهای مخصوص انجام شود. امروزه برای تسهیل صادرات این محصولات به صورت مستقیم از واسطه‌ها استفاده میشود. با توجه به شرایط موجود پیش‌بینی میشود که صادرات میوه خشک در سال‌های آینده رونق بسیار خوبی خواهد یافت.
۳- عدم شناخت بازار و بازاریابی مناسب
یکی دیگر از موانع صادرات میوه خشک ایرانی، ناشناخته بودن محصولات کشاورزی باکیفیت ایران در بازارهای جهانی است.
شناخت بازار بزرگترین فاکتور در صادرات موفق هر محصول به خارج از کشور است که در مورد میوه و تره‌بار با توجه به خاصیت فاسدشدنی آنها این مسئله اهمیت بیشتری خواهد داشت. بنابراین شناخت بازار کشور مقصد یکی از مهمترین کارهایی است که باید انجام گیرد تا روند صادرات به خوبی و با موفقیت صورت گیرد.
به این منظور انجام تحقیقات بازار و پیدا کردن بازارهای مناسب برای صادرات میوه خشک و بعد از آن انجام فعالیت‌های بازاریابی در بازارهای هدف می‌تواند کمک کننده باشد.
مشکلات صادرات میوه و مواد غذایی چیست؟
صادرات میوه و مواد غذایی در کل جهان با موانع و مشکلات خاص خود مواجه است؛ مشکلاتی چون رقابت بین صادرکنندگان، تازه و سالم نگه داشتن مواد غذایی در حین حمل و نقل، نوع بسته‌بندی و… نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا گریبان‌گیر صادرکنندگان این محصول غذایی شده است. بهتر این است که قبل از ورود به این تجارت بزرگ راهکارهای مقابله با مشکلات و موانع آن را یاد بگیرید.
بازرگانان، به ویژه آنها که تجربه صادرات موادغذایی و میوه را دارند مهمترین مشکلات صادرکنندگان میوه را تازه و سالم نگهداشتن آن می‌دانند. در سوی دیگر قضیه واردکنندگانی که قصد وارد کردن میوه از ایران را دارند به دنبال بهترین شرکت‌های صادرکننده‌اند تا میوه‌هایی تازه و استاندارد برای بازار خود تأمین نمایند.
۱- حمل و نقل میوه برای صادرات
با توجه به سرعت ارسال کالا، عدم معطلی در مرز و روش‌های حمل و نقل مناسب و استاندارد، حدود ۹۰ درصد از کالاها به روش دریایی صادر می‌شوند. به این ترتیب، اقیانوس‌ها شریان‌های حمل و نقل اصلی را برای تجارت جهانی فراهم می‌کنند. گاهی اوقات مسافت طولانی اهمیت نگهداری مواد غذایی و محصولات کشاورزی را افزایش می‌دهد. هر شرکت صادرکننده مواد غذایی حداقل یک بار فساد کالاهای خود را تجربه کرده است. تجربه تلخ فساد مواد غذایی باعث شده تا شرکت‌ها هزینه بیشتر برای سالم نگهداشتن محصولات را به جان خریده و از تجهیزات به‌روز استفاده کنند.
اما آیا پرداخت این هزینه‌ها برای آنها ضروری است؟ حقیقت این است که میوه‌ها حتی بعد از چیده شدن از درخت نیز به تنفس و رشد خود ادامه می‌دهند. از همین رو وقتی میوه‌ای به موقع از درخت چیده میشود با ادامه رشد خود ممکن است تا به مقصد که کشور دیگری است برسد له و گندیده شده باشد. از همین رو صادرکنندگان از روش‌هایی برای خشک و خنک نگهداشتن محیط میوه از لحظه پس از برداشت تا رسیدن آن به بازار هدف استفاده می‌کنند که البته این استراتژی‌ها به تناسب نوع میوه متفاوت خواهد بود. هرچند برخی از آنها در تمام اقلام میوه دیده میشود، مثلا بدون شک یکی از هزینه‌های مشترک در حمل و نقل تمام میوه‌ها استفاده از کانتینرهای یخچالی و مجهز است.
۲- بسته‌بندی میوه برای صادرات
می‌توان گفت مهمترین مشکل و مانعی که بر سر صادرات میوه ایرانی به کشورهای سودده مثل اروپا و روسیه وجود دارد، عدم بسته‌بندی مناسب و با کیفیت محصول در ایران است. در گذشته‌های دور صادرات این محصولات عموما به صورت فله‌ای صورت می‌گرفت که سوددهی خوبی برای صادرکنندگان داشت. اما سالها است که این شیوه صادرات از رونق افتاده و همه چیز به کیفیت بسته‌بندی و زیبایی و کارایی آن بستگی دارد. حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس که بزرگترین واردکننده میوه از ایران بودند اکنون ضوابط و استانداردهای سختگیرانه‌ای برای این کار در نظر گرفته‌اند که صادر کردن میوه را به این کشورها سخت می‌کند.
۳- بقایای کود و سم موجود در میوه‌ها، مشکل صادرات میوه
در واقع باید گفت بعد از مشکل حمل و نقل میوه به بازارهای هدف، کشت ناصحیح میوه و سبزیجات و باقی ماندن بقایای سم یا اضافات کود در بخش‌های خوراکی گیاه یکی از معضلات بزرگ صادرات میوه ایران محسوب میشود.
طبق تحقیقی که در دانشگاه فردوسی مشهد انجام و در مجله علوم محیطی به چاپ رسیده، باقی‌مانده سم دیازینون در خربزه‌های مناطق مختلف ایران حدود ۴ الی ۵ برابر و در خیار از ۲ تا ۶ برابر حد مجاز بوده است. این مسئله به خصوص در صادرات پسته، ایران را به چالش جدی مواجه ساخته به طوری که هر سال بخشی از پسته صادراتی ایران به دلیل وجود بقایای سم و آفت‌کش‌ها در میوه برگشت می‌خورد.
این قضیه برگشت خوردن محصول می‌تواند آسیب زیادی به چهره صنعت کشاورزی کشور ما در سطح جهان وارد کند و چه بسا در صورت تکرار، مشتریان خود را از دست داده و حتی هیچ کشور جدیدی حاضر به خرید محصولات کشاورزی ایرانی مگر با قیمت ناچیز نشود.